NSƯT Kim Xuân: “Tôi nhận được nhiều hơn cho đi”

Hơn 30 năm gắn bó với nghề diễn, NSƯT Kim Xuân vẫn là một tên tuổi của làng kịch phía Nam, một gương mặt “bà mẹ” ấn tượng của màn ảnh. Sắp bước vào độ tuổi lục tuần nhưng dường như tâm huyết, năng lượng dành cho nghệ thuật trong chị chưa bao giờ vơi cạn.

Từng đi qua những ngày tháng khó khăn nhất khi môi trường hoạt động nghệ thuật ở Sài Gòn “thiếu đủ thứ”, chị thấy mình được và mất những gì?

Tôi không dùng từ được – mất, mà là cho – nhận. Nghiệm lại suốt chừng đó thời gian gắn bó với nghề, kể cả những ngày tháng vất vả nhất tôi thấy mình được nhận nhiều hơn cho.

Chị đóng rất nhiều vai bà mẹ trên cả sân khấu lẫn phim ảnh với đủ dạng vai, nghèo khổ có, cao sang có, giỏi võ cũng có luôn… nhưng vai nào cũng như ‘đo ni đóng giày” cho chị, đều là những hóa thân ấn tượng. Bà mẹ Kim Xuân ngoài đời là người thế nào?

Tôi là bà mẹ được cả nhà yêu thương và chăm sóc (cười). Được giao đóng nhiều vai người mẹ cũng là một may mắn, nó giúp tôi có thêm kinh nghiệm trong vai trò làm mẹ, từ những tình huống trên phim mà mình tránh để xảy ra trong thực tế.

Tôi cũng muốn dành nhiều thời gian cho gia đình nhưng với người làm nghệ thuật  đó là điều xa xỉ. Thiếu vắng những bữa cơm gia đình, bỏ qua những khoảnh khắc vui chơi, gần gũi với con khi con còn nhỏ… Được cái ông xã rất hiểu và cảm thông nên tôi mới có thể dành trọn thời gian sống cho từng vai diễn. Khi tôi diễn ở sân khấu Idecaf, ông xã luôn là người đưa đón, cũng là khán giả trung thành nhất và khó tính nhất của tôi. Có những chuyến đi quay xa nhà thời gian dài, mọi chuyện tôi phải trông cậy hết vào ông xã. Hồi con trai tôi còn học mẫu giáo, tôi phải theo một bộ phim suốt cả tháng ở ngoài đảo dưới Long Hải. Cuối tuần, hai cha con xuống thăm tôi. Vậy mà sáng 5h tôi đã thức dậy đi quay, tận tối mịt mới về. Về đến phòng thì con trai đã ngủ, chỉ tâm sự được vài chuyện với chồng. 5h sáng hôm sau lại đi quay tiếp, hai cha con lủi thủi trở về Sài Gòn… Huy Luân ngày đó còn nhỏ mà đã rất ngoan, rất hiểu chuyện, không đòi, không khóc. Giờ nhớ lại thấy thương chồng, thương con và thương những ngày tháng đó vô cùng.

Có khi nào chị từ bỏ một vai diễn vì muốn dành thời gian cho gia đình?

Chưa. Nhưng thời gian sau này tôi có một cách để “hóa giải” và cũng thường áp dụng nó (cười). Mỗi khi đoàn quay phim nơi nào xa một chút là tôi rủ các thành viên trong gia đình đi cùng. Như Đà Lạt, năm nào tôi cũng đi, mỗi lần đi như vậy là tôi rủ gia đình cùng đi. Hồi quay phim Âm tính, tôi lại rủ cả nhà ra Mũi Né. Ai nói tôi không có thời gian dành cho gia đình? Vì tôi đều tranh thủ mọi cơ hội vừa làm việc, vừa kết hợp du lịch gia đình, thay vì một năm phải tạo dịp đi nghỉ cùng nhau thì một công đôi việc dù có chút bất tiện cũng chấp nhận được!

Có con trai là ca sĩ, con dâu là MC của một kênh truyền hình. Mối quan hệ “đồng nghiệp” này trong gia đình chắc có nhiều thú vị?

Vì cùng hoạt động nghệ thuật nên chúng tôi rất hay chia sẻ với nhau và hiểu cả những ưu tiên cho công việc. Con trai Huy Luân và con dâu Thanh Phương của tôi luôn quan tâm, hiếu thảo với chúng tôi. Ngày xưa tôi sống cùng gia đình chồng, làm dâu, kế thừa truyền thống nhà chồng mà đối xử lại với con dâu thôi. Mỗi khi nghe người bạn nào nhắc “bà làm sao mà con dâu cứ một tiếng là mẹ Xuân của con, hai tiếng mẹ Xuân của con vậy” là tôi thấy vui trong lòng.

Trong gia đình, tôi may mắn có được một người chồng thấu hiểu cho vợ, một đứa con trai hiếu thảo, một nàng dâu hiền và cháu nội đáng yêu. Với tôi, như vậy là đủ đầy, là hạnh phúc.

Hơn 30 năm với nghề, chị vẫn đắt show đến mức muốn gặp chị phải tranh thủ giờ nghỉ ở trường quay. Người ta vẫn nói trong nghệ thuật, có tài không chưa đủ, còn phải có vận may. Chị có thấy mình may mắn?

Tôi quả thật may mắn. Nhưng muốn giữ được cũng do mình nỗ lực với nó.  19 tuổi tôi đã là một trong 12 người thi đậu vào đoàn kịch Cửu Long Giang (đoàn kịch thành phố bây giờ) và một năm sau đã có vai chính đầu tiên với vở Tình ca của đạo diễn Bạch Lan. Từ đó đến mãi những năm sau này, tôi luôn dành cả tâm huyết cho từng vai diễn. “Dù phía sau cánh gà có bao nhiêu chuyện buồn, bao điều phải lo nghĩ nhưng khi đã đứng trên sân khấu, hay trước ống kính lột tả nhân vật thì mình chỉ trưng ra khuôn mặt, tính cách của nhân vật đó mà thôi. Có như vậy, khán giả mới không phí thời gian, tiền bạc đến xem mình diễn” – tôi thường nói với con trai mình như thế. Tôi cũng dạy con mình từ nhỏ, tuyệt đối không gọi những người nghệ sĩ là thằng này, con nọ mà phải tùy theo lứa tuổi để xưng hô, dù không có mặt họ ở đó. Đó là một thái độ tôn trọng nghề nghiệp, đồng nghiệp. Và mình sẽ được nhận lại những điều tương xứng.

Từ một diễn viên kịch nói chị qua truyền hình – điện ảnh bước một bước dài tới hơn 30 bộ phim, rồi làm đại diện hình ảnh cho thương hiệu mỹ phẩm, lên cả sàn catwalk trong vai trò người mẫu… Có vẻ như không có việc nào làm khó được chị?

Không ai dám nói mình làm tốt hết mọi việc, diễn hay hết mọi vai. Tôi cũng từng có những lúc rất buồn khi chính ông xã là người đầu tiên nói với tôi, đêm nay em diễn không có hồn! Nhưng chính nhờ sự khắt khe đó cùng những lớp khán giả thấu hiểu và luôn yêu thương tôi giúp tôi tự sửa mình sau từng vai diễn. Cũng có những khó khăn khác mà khán giả không thấy được. Như khi tôi đang diễn trên sân khấu thì hay tin người thân mất nhưng vẫn phải gắng gượng cho tròn vai diễn. Nỗi đau ấy không dễ để vượt qua…

Với tôi, mỗi một công việc đều là những khám phá, trải nghiệm thú vị và dù ở độ tuổi nào thì tôi cũng không ngại được thử sức với nó. Nếu nói nghệ thuật là sự phản chiếu của cuộc sống thì tôi đem sự phản chiếu đa dạng đó ứng dụng ngược lại vào thực tế cuộc sống của mình. Nó cho tôi nhiều hiểu biết và kinh nghiệm. Như trong phim Dù gió có thổi, tôi dẫn Quý Bình đi hỏi cưới Vân Trang. Sau phim này 3 tháng, tôi dẫn con trai mình đi hỏi vợ. Hay những phong tục đón giao thừa trong Nam ngoài Bắc tôi biết hết, phần nhiều là từ những vai diễn… Tôi xem đó là những gì tôi được nhận lại.

Có khi nào vì sự nhập vai mà chị bước vào vùng nhập nhòa giữa hiện thực và sân khấu, đem cả vai diễn về trong gia đình hay các mối quan hệ thân thiết?

Người nghệ sĩ có khi bị ám ảnh bởi các nhân vật quá đặc biệt và cần thời gian để thoát vai. Đây là lúc thể hiện rõ bản lĩnh của mỗi người. Tôi hóa thân vào nhiều dạng nhân vật, chính diện có, phản diện có, nhưng tôi luôn dặn mình tỉnh táo, khi lui về cánh gà, rời khỏi trường quay, bước qua cánh cổng nhà thì tôi lại là tôi, là một người phụ nữ bình thường với bao bổn phận phải thực hiện. Cũng có lúc tôi bị đồn đại là “diễn” với cả người nhà, nhưng trong thế giới showbiz nhiều thị phi này, cách tốt nhất là cứ sống và làm việc đúng với con người mình, lương tâm mình, tôi không dại gì tạo cơ hội cho người khác lôi mình vào những “vở diễn” thị phi đó.

Chị thường làm gì khi quay về chốn yên bình của mình?

Tôi thích nấu những món ăn ngon, nghe nhạc hay tắm cho những chú chó cưng, cho cá ăn, tưới cây kiểng trên sân thượng…

Hai con tôi vừa mua căn hộ ở quận 1 để dọn ra riêng. Tuy cũng hơi trống trải nhưng tôi không buồn nhiều vì tôi hiểu bọn trẻ thích có không gian riêng. Hơn nữa các con thường xuyên ghé thăm nên những buổi tụ họp gia đình vẫn duy trì như trước.

Với lịch trình kín mít cho tới tận năm sau, có vẻ chị chưa định dừng bước để hưởng an nhàn?

Khi nào người khác còn cần đến tôi thì tôi chưa lui về đâu! (cười)

Xin cảm ơn chị đã chia sẻ!

Nguồn: Phunungaynay.vn